Mechanizm ulg na badania i rozwój (Ulga B+R) nie jest zupełną nowością. Do tej pory można było odliczać 10-30 proc. kosztów kwalifikowanych. Jednak przedsiębiorstwa korzystały z niej w małym zakresie – firma EY szacuje, że zrobiła to zaledwie jedna czwarta z nich. Dane OECD też nie są zachwycające. Według nich Polska nie wydała w 2014 r. nawet 1 proc. krajowego PKB na innowacje i zajmuje dalekie, bo 35. miejsce wśród ponad 40 badanych krajów.
Rok 2017 ma to zmienić i wprowadzić – jak zapewnia rząd – lepsze warunki dla badań i rozwoju, a także zwiększyć konkurencyjność Polski na tle innych krajów UE. Do 2020 r. Unia przeznaczy na wsparcie działalności B+R polskich firm prawie 10 mld euro.
Również polskie państwo chce wspierać innowacyjność. 4 listopada br. Prezydent podpisał uchwaloną jednogłośnie przez Sejm tzw. małą ustawę o innowacyjności. Przewiduje ona m.in. podwyższenie progów kwot podlegających odliczeniu, rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowanych, a także wydłuża okres dokonywania odliczeń.
- Zmiany, które wejdą od 2017 r., to przede wszystkim zwiększenie korzyści płynącej z ulgi. Dla przykładu - duże przedsiębiorstwo na pozycji wynagrodzeń dokonywało w 2016 r. dodatkowego odpisu 30 proc., co przy podatku 19 proc. dawało realną korzyść na tych kosztach 5,7 proc. Ten właśnie procent wraca do pracodawcy w formie niezapłaconego podatku. Oznacza to, że właśnie o tyle stał się dla niego tańszy personel badawczy. W 2017 r. odpis wyniesie 50 proc., a więc korzyść wzrośnie do 9,5 proc. przy założeniu braku zmian w podatkach. Wielkość ulgi była podstawową przesłanką, decydującą, czy przedsiębiorca z niej skorzysta i dość niskie wielkości niestety nie działały motywująco. Aktualnie można się spodziewać większego zainteresowania, chociaż wciąż daleko nam do atrakcyjnych poziomów tego typu ulg w Europie – wyjaśnia Beata Cichocka-Tylman dyrektor w dziale Innowacje i B+R w firmie doradczej PwC.
Wyższe progi
Według nowej ustawy, przedsiębiorca może skorzystać z ulgi, jeśli spełnia kilka warunków. Po pierwsze – prowadzi działalność badawczą lub prace rozwojowe, po drugie – gdy mają one charakter twórczy, po trzecie – gdy wspomniana działalność podejmowana jest w sposób systematyczny i po czwarte – gdy zdobyte zasoby wiedzy są wykorzystywane do tworzenia nowych zastosowań i wprowadzania nowych, ulepszonych rozwiązań.
Od 2017 r. zwiększy się do granicy 30-50 proc. limit kosztów związanych z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej, jakie przedsiębiorcy będą mogli odliczyć od podatku w deklaracji PIT. Dotychczas było to 10-30 proc. Duże przedsiębiorstwa od nowego roku będą się rozliczać nieco inaczej – 50 proc. z tytułu wynagrodzeń i 30 proc. z tytułu pozostałych kosztów.
Kiedy będzie można skorzystać z ulgi? Koszty kwalifikowane można odliczyć, gdy projekt jest już w toku, czyli proces badawczo-rozwojowy rozpoczęty został w latach poprzednich i trwa nadal. Według ustawy, ulga nie wymaga tego, by przedsiębiorca prowadził ewidencję w podziale na projekty, wystarczy, że wyszczególni rodzaje kosztów. Ważne jest też, że ulga przysługuje przedsiębiorcy bez względu na wynik prowadzonych przez niego badań.
Katalog kosztów
- Katalog kosztów kwalifikowanych do ulgi jest dość wąski w stosunku do rzeczywistych potrzeb kosztowych procesu badawczego. Podejście w polskiej uldze można uznać za ograniczone do własnego laboratorium, a przecież prace badawcze to szereg ekspertyz, badań, certyfikacji realizowanych na zlecenie, tak się często buduje prototypy, aby następnie badać je u siebie itd. Dodane zostaną koszty procesu patentowego, ale tylko dla małych i średnich przedsiębiorstw. Wciąż, mimo zmian, katalog kosztów będzie bardzo ograniczony i nie będzie w pełni odpowiadał na współczesne prowadzenie badań w świecie otwartych innowacji – podkreśla Beata Cichocka-Tylman z PwC.
Na co więc mogą liczyć MŚP? Według małej ustawy innowacyjnej, koszty kwalifikowane obejmują: płace i składki pracowników zatrudnionych przy realizacji procesu badawczego i rozwojowego, nabycie materiałów i surowców, ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badan naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową na potrzeby prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności badawczo-naukowej, odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej czy odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Pozostałe zmiany
Od stycznia 2017 r. ma na stałe zniknąć – jak mówi ustawa – podatek dochodowy od własności intelektualnej i przemysłowej wnoszonej do spółki przez podmiot komercjalizujący. Do katalogu kosztów kwalifikowanych wprowadzone zostały koszty pozyskania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, co ma dotyczyć całego procesu od opracowania dokumentacji do rejestracji, wraz z opłatami okresowymi. Niemniej, koszty te będą dotyczyły wyłącznie MŚP. Wielkość odpisu to maksymalnie 150 proc. kosztów.
Kolejna zmiana to zwrot pieniędzy dla nowych przedsiębiorców prowadzących B+R. Zgodnie z nią, nowe przedsiębiorstwa, które nie wypracują zysku podatkowego w odpowiedniej wysokości, będą uprawnione do otrzymania kwoty będącej iloczynem nieodliczonej Ulgi B+R i stawki podatku.
Wydłużył się także okres odliczenia. Koszty poniesione na działalność badawczo-rozwojową będzie można odliczyć w ciągu sześciu kolejnych lat, a nie trzech, jak było dotychczas. Jednak tylko wtedy, gdy firma odnotowała stratę lub miała zbyt małą podstawę opodatkowania do rozliczenia kosztów kwalifikowanych za dany rok podatkowy.
- Zmiany na pewno idą w dobrym kierunku, ale wciąż im daleko do konstrukcji podobnych schematów w innych krajach Europy. Z tego tytułu raczej trudno stwierdzić, że ulga bezpośrednio wpłynie na zwiększenie konkurencyjności polskich firm, ale na pewno skłoni je do bardziej systemowego podejścia do swoich procesów badawczych, a przynajmniej zmapowania ich i oszacowania kosztów do ulgi – zaznacza Beata Beata Cichocka-Tylman z PwC.
Autor: Agnieszka Jarosz
źródło: https://firmoweewolucje.money.pl/firma-online/ulga-podatkowa-na-badania-i-rozwoj-nowe-rozdanie